Verschil burn-out en overspannenheid

HET VERSCHIL TUSSEN BURN-OUT, DEPRESSIE EN OVERSPANNENHEID

In de volksmond worden burn-out en overspannenheid vaak door elkaar gehaald. En soms wordt het ook met een depressie verward. Om de juiste stappen te kunnen ondernemen is het belangrijk om de verschillen tussen een burn-out, overspannenheid en een depressie te weten. Burn-out en overspannenheid hebben beiden te maken met stress en beiden komen door overbelasting. Depressie en burn-out daarentegen delen weer veel symptomen zoals somberheid en lusteloosheid. Goede diagnostiek is daarom essentieel om het onderscheid te kunnen maken. Grofweg gezegd heeft overspannenheid een kortetermijnoorzaak en een burn-out veel sterkere symptomen.

Als je korter dan 6 maanden klachten hebt, en als je nog wel wat energie hebt, betekent dat overspannenheid. De stress die de directe aanleiding is voor de overspannenheid, ligt in het nabije verleden.
Vuistregel is dat binnen drie maanden ná de stressfactor (bijvoorbeeld een verhuizing, andere werktaken, een verbroken relatie of vriendschap) iemand overspannen is. De overspannenheid gaat gepaard met veel stressklachten zoals huilbuien, een gevoel van opgejaagdheid, niet goed kunnen slapen, nek- en hoofdpijn. Maar de energie is nog niet op: uitputting is niet de klacht die op de voorgrond staat. Dat zijn veel meer labiliteit en een opgejaagd gevoel.

Bij een burn-out staat echter vermoeidheid en uitputting bijna altijd op de voorgrond. Daarnaast kent een burn-out steevast cognitieve problemen, emotionele problemen en gedragsproblemen. Bij een burn-out is er meestal sprake van jarenlange roofbouw op je lichaam. Gedurende zeer lange tijd heb je veel te veel van jezelf gevraagd. Zie ook ‘Wat is een burn-out’.

KENMERKEN VAN OVERSPANNEN, BURN-OUT EN EEN DEPRESSIE*

Overspannenheid Burn-out Depressie
Oorzaken Opeenstapeling van stressgevende factoren of situaties Langdurige chronische overbelasting en roofbouw Onduidelijk
Symptoom Opgejaagdheid, sterk wisselende stemmingen, actief maar geordend gedrag Energiestoornis: geestelijke en lichamelijke uitputting, somber over het gebied waar de vermoeidheid vandaan komt Stemmingsstoornis: somberheid over alles, soms suïcidale gedachten, klachten zijn ’s ochtends erger dan ’s avonds, meer dan 5 kilo gewichtsverlies
Probleem Onvermogen om probleemsituaties op te lossen Onvermogen om op tijd te herstellen Onvermogen om ergens van te genieten
Werkgerelateerd Niet noodzakelijk Meestal combinatie werk-privé Alle aspecten van het leven, dus ook werk
Houding ten
opzichte van
het werk
Onveranderd Tegenzin, cynisme, afstand, verminderd presteren Nergens van genieten dus ook niet van het werk
Behandeling Rust, het probleemoplossend vermogen vergroten Herstelvermogen opbouwen, terugwinnen van de regie op je leven Psychotherapie en/of antidepressiva

*) bron: Nooit meer burn-out! – Anita Roelands. Vertaald naar het schema van Donner-Quanjer & Van Gogh, 2008

BURN-OUT TEST

Symptomen van een burn-out tijdig herkennen én erkennen is ontzettend belangrijk. Het helpt je namelijk een burn-out te voorkomen of de kans erop aanzienlijk te verkleinen. Doe je niets? Dan riskeer je het volledig opgebrand te raken; emotioneel en lichamelijk. Wil jij weten of je burn-out hebt of het risico op burn-out loopt? Doe dan de burn-out test